verwantschappen bij kreeftachtigen  (onderzoek - opdrachtgestuurd practicum)| bovenbouw h v |

kreeftachtigen

Zoetwaterkreeft

Kreeftachtigen zijn opgebouwd uit één niet gesegmenteerd deel (de kop) en gesegmenteerde delen (borststuk en achterlijf). Het kopstuk en borststuk zijn met elkaar versmolten. Het borststuk is omgeven door een schaal. De segmenten in het achterlijf zijn vrij beweegbaar.

schematisch bouwplan kreefachtigen

onderzoek verwantschap watervlooien

watervlooien

lichaamsbouw watervlooien

Lichaamsbouw watervlooien Antenne Net als de meeste geleedpotigen hebben watervlooien antennen. Deze antennen zitten in de buurt van de kop. Kreeftachtigen hebben, in tegenstelling tot bijvoorbeeld insecten, twee paar antennen. Bij watervlooien heeft ?©?©n paar antennen zich ontwikkeld tot `roei`orgaan en het andere paar is klein en onopvallend. Bladpoten De bladpoten van watervlooien bevinden zich tussen de schilden van het uitwendige pantser. Watervlooien hebben vier tot zes paar bladpoten. Deze bladpoten filteren het water en brengen gevangen algen naar het mondorgaan van de watervlo. Aan de basis van de bladpoot bevinden zich kieuwaanhangsels. Door de pootbewegingen wordt steeds nieuw water naar de kieuwaanhangsels gebracht. Broedzak Aan de rugzijde van watervlovrouwtjes bevindt zich de broedzak. In deze broedzak ontwikkelen zich enkele eieren. Als zich uit deze eitjes vrouwtjes ontwikkelen zijn de eitjes doorzichtig. In de herfst zijn de eieren donker van kleur. Hieruit ontwikkelen zich doorgaans mannetjes. Deze eieren worden wintereieren genoemd. Ogen Als watervlolarven zich nog in de eieren in de broedzak van het watervlovrouwtje bevinden hebben deze larven twee ogen. Als de larven groeien vergroeien deze twee ogen tot ?©?©n oog. Dit oog bestaat uit meerdere kleine oogbolletjes (facetogen). Bij sommige watervlosoorten zijn ook bijogen te zien. Spijsverteringskanaal Het spijsverteringskanaal van watervlooien wordt door algen groenbruin gekleurd. Het spijsverteringskanaal bestaat uit een monddeel, darm, leveruitbochting, endeldarm en anus. Bloedsomloop Aan de rugzijde bevindt zich het hart. Het hart pompt de weefselvloeistof (bloed) in de lichaamsholte van de watervlo. Watervlooien hebben geen gesloten bloedvatenstelsel. Uitscheidingsorgaan Aan de voorste bladpoten van de watervlo bevinden zich de s-vormige uitscheidingsorgaantjes (maxillaklieren). Deze kliertjes voeren afvalstoffen af uit het lichaam van de watervlo.

systematiek watervlooien

enkele watervlooien in een kweekbuis, loep, zuigpipet, aquariumvoorwerpglas, lichtmicroscoop, indirecte lichtbron en tekenmaterialen

Zuig één watervlo op met een pipet en druppel de watervlo op het aquariumvoorwerpglas (een aquariumvoorwerpglas is een voorwerpglas met een ingeslepen kuiltje).

Gebruik in plaats van een microscooplamp een microscoopspiegel met aparte lichtbron. Plaats het aquariumvoorwerpglas met de watervlo onder de lichtmicroscoop. Bekijk de watervlo met een vergroting van 40x.
• werk in tweetallen
• maak vooral een taakverdeling
• maak een natuurgetrouwe tekening van één watervlo
• geef de vergroting aan
• bestudeer het schematische bouwplan van kreeftachtigen
• geef de onderdelen uit het schematisch bouwplan aan in de tekening
• geef alleen zichtbare onderdelen aan
• benoem overige organen
• gebruik hiervoor de bovenstaande tekst
• maak een detailtekening van de kieuwen en het oog.

verwantschap

Veel onderzoek naar verwantschappen tussen organismen vindt plaats door de overeenkomsten en verschillen in bouw en functie van organen te bestuderen. Bij een dergelijk onderzoek wordt er doorgaans vanuit gegaan dat organismen met gespecialiseerde organen zijn geëvolueerd uit organismen met minder gespecialiseerde organen.

Stel een natuurwetenschappelijk onderzoek op waarin, met behulp van de theorie dat organismen met gespecialiseerde organen zijn geëvolueerd uit organismen met minder gespecialiseerde organen, wordt aangetoond dat tienpotigen (Zoetwaterkreeft) later in de evolutie zijn ontstaan dan bladpotigen (watervlo). Voer dit onderzoek uit met behulp van de bouw en functie van de poten van beide groepen organismen.

Zoetwaterkreeft

• verzamel naslagwerken over kreeftachtigen
• zoek uit hoe hogere kreeften zich voortbewegen
• vat dit kort samen en geef een bronvermelding
• bestudeer met behulp van een loep de beweging van watervlooien in een kweekbuis
• activeer de watervlooien door de buis enigszins te schudden
• bestudeer de voortbeweging van watervlooien
• geef aan op welke wijze die verschilt van hogere kreeftachtigen.

natuurwetenschappelijk onderzoek

Maak een kort natuurwetenschappelijk verslag van dit onderzoek.
• stel een onderzoeksvraag op
• formuleer een hypothese
• geef de benodigdheden
• vat de werkwijze kort samen
• verwerk de resultaten
• analyseer de resultaten
• verwerk deze analyse in een conclusie
Geef in een discussie aan wat sterke en zwakke punten van het bovenstaande onderzoek zijn.

pagina 1 van 2

persoonlijke score

history

advertentie

advertentie