hartslagfrequentie watervlo (onderzoek - onderzoek opzetten)| bovenbouw h v |
onderzoek opzetten hartslagfrequentie watervlo
Aan de hand van twee vooronderzoeken en een literatuuronderzoek naar de beïnvloeding van de hartslag van watervlooien wordt een vervolgonderzoek opgezet. Binnen vervolgonderzoek wordt gezocht naar andere externe factoren die de activiteit en hartslagfrequentie van watervlooien kunnen beïnvloeden.
taakverdeling:
Om het vooronderzoek, het vervolgonderzoek en het literatuuronderzoek in de gestelde tijd af te krijgen moet in groepsverband (4 à 5 personen) gewerkt worden. Lees de practica door en stel een taakverdeling op. Houd bij deze taakverdeling rekening met de verwijzingen naar literatuuronderzoeken. Stel binnen de groep een coördinator aan die het verloop van het proces in de gaten houdt en de verschillende groepsleden aanstuurt bij de verschillende onderdelen van dit practicum.
Daphnia manga (watervlo)
1ste vooronderzoek (beweging en temperatuur)
onderzoeksvraag en hypothese:
Lees het 1ste vooronderzoek (beweging en temperatuur) door en stel een onderzoeksvraag en een hypothese op.
voorbereiding:
waterbaden
Verwarm één waterbad tot 23°C en voeg aan het tweede waterbad zoveel ijsklontjes toe dat de temperatuur daalt tot 5°C.
nodig:
kweekbuizen en watervlooien
circa 24 watervlooien, twee waterbaden (23°C en 5°C), ijsklontjes, drie kweekbuizen, pipet, loep, notitievel en een blanco vel
werkwijze:
• vul drie kweekbuizen met circa drie cm. slootwater
• verzamel circa 24 watervlooien en verdeel de watervlooien over de drie kweekbuizen
• zuig de watervlooien op met een pipet
• spuit de pipet leeg in de kweekbuizen
pipetteren
• plaats één kweekbuis met circa 8 watervlooien in het voorverwarmde waterbad van 23°C
• plaats één kweekbuis met circa 8 watervlooien in het afgekoelde waterbad
• laat de kweekbuizen in beide waterbaden op temperatuur komen
• dit duurt enkele minuten
• houd één kweekbuis apart die op kamertemperatuur blijft
volglijnen
Om bewegingen van watervlooien vast te leggen worden volglijnen gebruikt. Bij een volglijn wordt één watervlo gedurende één minuut gevolgd. Aan het begin van de volglijn wordt de starttijd (00:00) genoteerd en aan het einde van de volglijn wordt de eindtijd (01:00) genoteerd. Teken 6 kweekbuizen op een blanco vel. In deze kweekbuizen worden de volglijnen van de onderstaande experimenten getekend.
volglijn
• volg de bewegingen van één watervlo in de 18 à 20°C (kamertemperatuur) kweekbuis
• maak een volglijn van de bewegingen van de watervlo gedurende één minuut
• geef bij de volglijn de begintijd en de eindtijd aan
schudden van een kweekbuis met watervlooien
• schud de kweekbuis enigszins
• teken de volglijn van de watervlo op het werkblad na het schudden van de kweekbuis
• herhaal deze handelingen met de 23°C kweekbuis en de 5°C kweekbuis
• teken bij beide experimenten de volglijnen van de watervlo in de kweekbuis
• plaats de 23°C kweekbuis en de 5°C kweekbuis terug in de waterbaden
• noteer bijzonderheden op het notitievel
analyse waarnemingen en conclusie
Analyseer de volglijnen en de notities. Verwerk deze analyse in een conclusie. Geef in de conclusie aan of de hypothese wordt aangenomen of wordt verworpen.
2de vooronderzoek (hartslag en temperatuur)
onderzoeksvraag en hypothese:
Lees het 2de vooronderzoek (hartslag en temperatuur) door en stel een onderzoeksvraag en een hypothese op.
voorbereiding:
Verwarm één waterbad tot 23°C en voeg aan het tweede waterbad zoveel ijsklontjes toe dat de temperatuur daalt tot 5°C (of gebruik de waterbaden uit het vorige vooronderzoek)
nodig:
kweekbuizen met watervlooien bij 23°C en 5°C
circa 16 watervlooien, twee waterbaden (23°C en 5°C), aquariumvoorwerpglas, pipet, lichtmicroscoop, microscoopspiegel, microscooplamp, stopwatch en een notitievel
werkwijze:
• zuig één watervlo uit de kweekbuis van 23°C op met een pipet
• druppel de watervlo op het aquariumvoorwerpglas
• plaats de kweekbuis terug in het waterbad
aquariumvoorwerpglas
een aquariumvoorwerpglas is een voorwerpglas met een ingeslepen kuiltje
Omdat er experimenten met verschillende temperaturen worden uitgevoerd, moet ervoor gezorgd worden dat de temperatuur op het aquariumvoorwerpglas niet van buitenaf beïnvloed wordt. Het is daarom raadzaam om geen directe lichtbron (microscooplamp) of sterk zonlicht te gebruiken. Een aparte lichtbron, die op enige afstand van de microscoopspiegel is geplaatst, kan uitkomst bieden.
indirect licht
hartslagfrequentie bepalen:
23°C
• plaats het aquariumvoorwerpglas met de watervlo onder de lichtmicroscoop
• bekijk de watervlo met een vergroting van 40x
• tel het aantal malen dat het hartje van de watervlo klopt in 20 seconden
• gebruik hierbij een stopwatch
• vermenigvuldig dit met 3 om de hartslagfrequentie in slagen per minuut te berekenen
• herhaal deze meting met drie verschillende watervlooien
• plaats de kweekbuis tussentijds steeds terug in het waterbad
• noteer de waarnemingen op het notitievel
5°C
• voer hetzelfde experiment uit met drie afzonderlijke watervlooien uit de 5°C kweekbuis
• noteer de waarnemingen op het notitievel
hartslagfrequentie per minuut
analyse waarnemingen en conclusie:
Analyseer de volglijnen en de notities. Verwerk deze analyse in een conclusie. Geef in de conclusie aan of de hypothese wordt aangenomen of wordt verworpen.
onderzoek opzetten
In de vooronderzoeken op de vorige pagina`s werd onderzocht of de omgevingstemperatuur van invloed was op de activiteit en hartslagfrequentie van watervlooien.
Binnen dit onderzoek wordt gezocht naar andere externe factoren die de activiteit en hartslagfrequentie van watervlooien kunnen beïnvloeden.
kloppend hart van een watervlo
observatie/oriëntatie:
• verzamel naslagwerken over watervlooien of vergelijkbare geleedpotigen dieren
• verzamel gegevens over de levenswijze van watervlooien
• zoek naar externe factoren die de hartslagfrequentie van organismen kunnen beïnvloeden
• vermeld de geraadpleegde bronnen
• toets deze externe factoren op hun toepasbaarheid bij dit onderzoek met watervlooien
• denk hierbij aan complexiteit en faciliteiten
• verwerk dit geheel in een korte literatuurstudie
onderzoeksvraag en hypothese:
Formuleer een onderzoeksvraag en een hypothese voor het uit te voeren eigen onderzoek. Verwerk in de hypothese elementen van het literatuuronderzoek met betrekking tot de levenswijze van watervlooien en de beïnvloeding van de activiteit en hartslagfrequentie.
experiment/werkwijze:
• maak een analyse van de vooronderzoeken
• geef aan welke elementen bruikbaar zijn of aangepast dienen te worden
• geef beknopt de werkwijze aan
• teken bij voorkeur complexe opstellingen of werk met schema's
• geef aan welke materialen hierbij nodig zijn
• geef aan op welke wijze de resultaten verwerkt kunnen worden
natuurwetenschappelijk onderzoek
analyse waarnemingen en conclusie:
Analyseer de volglijnen en de notities. Verwerk deze analyse in een conclusie. Geef in de conclusie aan of de hypothese wordt aangenomen of wordt verworpen.
Verwerk de bevindingen van het vervolgonderzoek in een natuurwetenschappelijk verslag. Verwerk de onderzoeksvragen, hypothesen en conclusies van de vooronderzoeken en literatuurstudies in het natuurwetenschappelijk verslag.