an inconvient truth (een ongemakkelijke waarheid) (theorie - vakoverstijgende theorie met verwerking)| onderbouw h v | bovenbouw m h v |
wervelwinden (hurricanes, orkanen, tornado's, cyclonen en tyfoons)
Wervelwinden zijn trechtervormige winden. Wervelwinden kunnen enorme schade aanrichten door hun hoge windsnelheden (met pieken tot 800 km/uur) en door hun zuigkracht. Wervelwinden die boven water ontstaan kunnen grote hoeveelheden water opzuigen en dit water elders laten neerkomen. Wervelwinden die voorkomen rond de Noord-Atlantische Oceaan en de Golf van Mexico worden hurricane's genoemd, wervelwinden die voorkomen in in het zuidwestelijke deel van de noordelijke Stille Oceaan en meestal richting Filippijnen, China en Japan trekken worden tyfoons genoemd en rond Austalië heten wervelwinden zelfs 'Willy-Willie'. De meest gangbare naam in de rest van de wereld is tropische cycloon. Het is gebruikelijk om hevige wervelwinden een naam te geven. De hurricane 'Katrina' (augustus 2005) was een wervelwind die grote wateroverlast in de Amerikaanse staat Louisiana veroorzaakte en de stad New Orleans met ongeveer 1/2 miljoen inwoners werd zwaar trof. Orkanen en tornado's zijn wervelwinden die zware schade kunnen aanrichten. Een tornado plaatselijk en een orkaan kan grote afstanden afleggen terwijl hij door raast totdat zijn kracht is afgenomen. Wervelwinden kunnen windsnelheden bereiken van 800 km/uur. Een cycloon is een een krachtige windhoos met een sterk zuigende werking. Een cycloon heeft dus een sterke zuigkracht. Een cycloon die boven water ontstaat kan grote hoeveel water opzuigen en elders laten neerkomen.
link: 'Katrina' New Orleans by: Google afbeeldingen
satellietopname, de trechter en de gevolgen van hevige wervelwinden
temperatuur oceaanwater en wervelwinden
Boven warmer oceaanwater neemt een wervelwind sterk in windkracht toe en neemt de wervelwind veel meer vocht op. In de onderstaande animatie is te zien hoe de wervelwind 'Katrina' in kracht toenam voordat deze wervelwind enorme schade toebracht aan de stad New Orleans in de Amerikaanse staat Louisiana.
toename kracht van de wervelwind 'Katrina' boven de Golf van Mexico
Hoewel de wervelwind 'Katrina' in de Amerikaanse staat Florida al enorme schade had aangericht, nam de wervelwind 'Katrina' alleen maar in kracht toe toen deze over het warme water in de Golf van Mexico trok. Toen 'Katrina' in de Amerikaanse staat Louisiana aan land kwam, waren de gevolgen niet te overzien.
wereldwijde toename van wervelwinden
Nog nooit hebben zoveel hurricanes, orkanen, tornado's, cyclonen en tyfoons over de aarde geraasd als de afgelopen 10 jaar. Niet alleen is het aantal wervelwinden toegenomen, maar ook de intensiteit van de wervelwinden en de schade die ze hebben toegebracht is vergroot. De toename van wervelwinden is volledig te wijten aan de opwarming van de aarde.
aantal wervelwinden in 2004 en 2005
De laatste 10 jaar zijn ook hevige wervelwinden op plaatsen voorgekomen waar dat tot voor kort voor onmogelijk werd gehouden.
afbeeldingen bewerkt naar: an inconvenient truth © participant production paramount classics »»